Βρισκόμαστε στο έτος μηδέν της πανδημίας. Όλος ο πλανήτης έχει σταματήσει να παίζει. Όλος; Όχι! Μια μικρή χώρα ανυπόταχτων Λευκορώσων αντιστέκεται και θα αντιστέκεται για πάντα (;) στους ιογενείς εισβολείς, συνεχίζοντας το πρωτάθλημά τους κανονικά…
Το σκηνικό μοιάζει να έρχεται από μια άλλη εποχή. Οι κεντρικοί δρόμοι έχουν «μποτιλιάρισμα», τα μαγαζιά όλα ανοιχτά, περαστικοί και αργόσχολοι συγχρωτίζονται στα τεράστια πεζοδρόμια ή στριμώχνονται στη στάση να προλάβουν το λεωφορείο. Τα σκηνικά και τα κοστούμια, μπορεί ακόμη να έχουν ακόμη διακριτές πινελιές του σοβιετικού παρελθόντος, αλλά η πόλη σφύζει από ζωή, τη στιγμή που η υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκεται σε καραντίνα και οι μέρες κυλούν πιο βασανιστικά κι από μονοπλάνο του Αγγελόπουλου…
Η Λευκορωσία του ισόβιου προέδρου Λουκασένκο (κυβερνά ήδη 26 χρόνια) θεωρείται η τελευταία δικτατορία της Ευρώπης και η μόνη που διατηρεί ακόμη τη θανατική ποινή. Ο τουρισμός είναι σχεδόν άγνωστη λέξη γι’ αυτή την εσωστρεφή και αραιοκατοικημένη χώρα των 9,5 εκατομμυρίων που ζουν σε αντίξοες κλιματολογικές και όχι μόνο συνθήκες (το κατά κεφαλή εισόδημα είναι μόλις το 1/5 του δικού μας) και δεν έχουν να υπερηφανεύονται για πολλά, πλην του περίφημου ζωγράφου Μαρκ Σαγκάλ (εβραϊκής καταγωγής) και της Βικτόρια Αζαρένκα (που έμαθε τένις στις ΗΠΑ).
Ή μάλλον το απόλυτο πρότυπο είναι ο Αλεξάντερ Χλεμπ, που φόρεσε τις φανέλα της Άρσεναλ και της Μπαρτσελόνα. Η μητέρα του ήταν χτίστης και ο πατέρας του οδηγός πετρελαιοφόρας με θητεία σαν εθελοντής στην Ουκρανία μετά την καταστροφή του Τσερνομπίλ. Ο Χλεμπ έβαλε το ποδόσφαιρο σε κάθε λευκορώσικο σπίτι, ενώ από κοντά σε δημοτικότητα έρχεται το αγαπημένο άθλημα του προέδρου, το χόκεϊ, με μεγάλες κρατικές επενδύσεις, το οποίο επίσης συνεχίζει κανονικά την αγωνιστική του δράση. Άρτος και θεάματα…
Ένας είναι ο πρόεδρος!
“Στη Λευκορωσία, φίλε μου, όλα είναι κανονικά και η ζωή κυλάει απρόσκοπτα. Τα μαγαζιά είναι ανοικτά, ο κόσμος γεμίζει τα εστιατόρια, όλοι πηγαίνουν κανονικά στις δουλειές τους, οι τράπεζες έχουν ουρές, όλα βαίνουν καλώς”. Ο ίδιος ο 65χρονος πρόεδρος έλαβε μέρος σε αγώνα χόκεϊ το περασμένο Σάββατο, δηλώνοντας ευθαρσώς πως ο αθλητισμός «είναι το καλύτερο αντιβιοτικό» και τονίζοντας στους εμβρόντητους δημοσιογράφους πως «είναι καλύτερα να πεθάνεις όρθιος, παρά να ζεις γονατιστός» για να συνεχίσει με «τραμπική» χάρη: «Δεν καταλαβαίνω τη φασαρία, δεν υπάρχουν ιοί εδώ, είδατε κανέναν να ίπταται τριγύρω; Ούτε κι εγώ, εξάλλου εδώ μέσα είναι κατάψυξη».
Σε ακόμη καλύτερα νέα όμως, ο πρόεδρος συνέστησε πως το καλύτερο προληπτικό μέσο κατά του κορονοϊού, είναι η «κατανάλωση 50 ml βότκας την ημέρα (αλλά όχι στη δουλειά) και τα συστηματικά θερμόλουτρα (σάουνα). Αν δε παράλληλα τρως καλό πρωινό στην ώρα του και δουλεύεις με το τρακτέρ σου στα χωράφια, δεν σε πιάνει τίποτα. Το τρακτέρ και η ύπαιθρος είναι ιαματικά. Όλος ο πλανήτης βρίσκεται σε παράκρουση και αυτή η υστερία με τα μέτρα που κατέλαβε ακόμη και τους αδερφούς μας τους Ρώσους, είναι μαζική υστερία». Ένας είναι ο πρόεδρος (και θαυμαστά τα έργα του…)
Εν τω μεταξύ τα κρούσματα έχουν αρχίσει να αυξάνουν και στη Λευκορωσία (χθες διπλασιάστηκαν, φτάνοντας τα 304), ενώ κατεγράφησαν και οι πρώτοι (4) θάνατοι. «Οι αρχές όμως επέλεξαν τη σοβιετική τακτική της αποσιώπησης» λέει ο πολιτικός αναλυτής Κλασκόφσκυ, ο δε πρόεδρος αντιμετωπίζει τον κορονοϊό σαν υποτελή, σαν «αντιφρονούντα». Με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις στατιστικές υπό απόλυτο κρατικό έλεγχο, η Λευκορωσία έχει όλα τα φόντα να προβάλλει (ακόμη) πως είναι η πιο αποτελεσματική χώρα στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν σφόδρα πέρα από τα επίσημα νούμερα και την κυβερνητική καυχησιολογία περί ενός άρτιου συστήματος υγείας (με 38 αναπνευστήρες ανά 100 χιλιάδες κατοίκους). Η ζωή στην επαρχία μοιάζει να έχει σταματήσει στη δεκαετία του 1970 και οι νοσοκομειακές υποδομές θυμίζουν κόπια από σοβιετικά «επίκαιρα». Το ακόλουθο περιστατικό δεν είναι ανέκδοτο αλλά πρόσφατο συμβάν: ο ασθενής πηγαίνει για οδοντιατρικό χειρουργείο σε κρατική κλινική και στη ρεσεψιόν ερωτάται εάν προτιμά η επέμβαση να γίνει «δωρεάν» ή με τη χρήση αναισθητικού! Πάλι καλά που δεν του είπαν ότι θα του κάνουν την εγχείρηση πάνω από τα ρούχα…
Η ανο(η)σία της αγέλης
Προφανώς και δεν είναι η καραντίνα που μας σκιάζει, αλλά αυτό το χωρίς προηγούμενο, δριμύ παραπέτασμα αβεβαιότητας για το αύριο, το επικείμενο θρυμμάτισμα κάθε σταθεράς, παγκόσμιας ή του μικρόκοσμου μας. Πάνω σε αυτό το ψυχολογικό υπόβαθρο, έχει γίνει πολλή κουβέντα στις παρυφές τού να φαντάζει ελκυστικό το σουηδικό μοντέλο διαχείρισης της πανδημίας ή ακόμη και η λευκορώσικη «χειροπρακτική» με τσίπουρο και αμμόλουτρα. Φευ, δεν είναι καθόλου έτσι, σε γεγονότα με δυνητικά κατακλυσμιαίες συνέπειες (όπως μια πανδημία) στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας, τα διαθέσιμα μοντέλα διαχείρισης ρίσκου είναι άχρηστα – δεν αποφασίζεις με άξονα τι έχει καλές πιθανότητες να δουλέψει, αλλά με βάση το συστεμικό κόστος του να αποδειχθεί η απόφασή σου λανθασμένη. Με άλλα λόγια, η τακτική τύπου «η ανοσία της αγέλης έχει καλές πιθανότητες να δουλέψει, ας πορευτούμε έτσι», προσομοιάζει απόλυτα με το «στη ρωσική ρουλέτα, έχω πολύ καλές πιθανότητες να μη χάσω, αξίζει το ρίσκο»…
Ψάχνει όμως το μυαλό να ξεγλιστρήσει φευγαλέα απ’ τη μεγάλη χίμαιρα, άλλος με διαβάσματα και μουσικές, άλλος με σειρές ή ταινίες, οι πιο τυχεροί με κηπουρική και μαστορέματα, ότι μπορεί ο καθένας για να ξεγελάσει λίγο τον κόμπο στο λαιμό και κάπως έτσι κι εγώ, αφού έχω διπλασιάσει τη δόση παντοπραζόλης και ξαναδιάβασα τον Μαύρο Κύκνο του Τάλεμπ, δεν μου μένει παρά να καταφύγω σε «κάτι σαν» στοιχηματικές ιστορίες και blog, από τη Λευκορωσία μέχρι το Μπουρουντί, μέχρι να μπει σε καραντίνα και το τελευταίο «γαλατικό χωριό».
Αυτό που με κάνει έξαλλο όμως, είναι η ευρύτερη ανοησία της αγέλης, αυτό το απίστευτο που δεν μαθαίνουμε και ρέπουμε στα ίδια λάθη και συζητάμε πάλι για διάσωση της οικονομίας από πάνω προς τα κάτω, «οικονομικών κολοσσών», αερομεταφορέων και τραπεζών, ενώ το δεσπόζον διακύβευμα θα έπρεπε να είναι το “bailout” των εργαζομένων και των πολιτών και όχι των επιχειρήσεων που απέτυχαν (ή μάλλον ποτέ δεν επεδίωξαν) να εξασφαλίσουν τα στοιχειώδη “buffers” διαχείρισης κινδύνου.
O tempora o mores!
Εννοείται δε, πως «όπου γάμος και χορός, η Βασίλω πρώτη», οπότε και οι επονομαζόμενοι «Bookmakers», ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να ζητήσουν βοήθεια για τη «χειμαζόμενη» βιομηχανία του τζόγου από τη μία και να προβούν σε μια ανεπανάληπτα ξεδιάντροπη καμπάνια προϊόντων Καζίνο και Virtual Betting, κατακλύζοντας την ανυπεράσπιστη πελατειακή τους αγέλη με διαφημίσεις και προσφορές για να μπουν στο τριπάκι άκρως εθιστικών παιχνιδιών υψηλού ρίσκου.
Σε κάποιες πιο σοβαρές, κατά το δοκούν, χώρες όπως η Λετονία πάντως, μαζί με τα μέτρα καραντίνας, απαγορεύτηκε και κάθε μορφή διαδικτυακού τζόγου, σε μια στοιχειώδη προσπάθεια του κράτους να προστατεύσει τους πολίτες του, οι οποίοι προφανώς καθίστανται διπλά ευάλωτοι, καθώς όλοι μας κινδυνεύουμε εκθετικά να καταλήξουμε έρμαια του θυμικού μας, όταν είμαστε υποχρεωμένοι να μένουμε κλεισμένοι σπίτι με μοναδικό παράθυρο στον κόσμο το διαδίκτυο.
Η δική μας βέβαια κατ’ όνομα Ε.Ε.Ε.Π. (Επιτροπή Εποπτείας & Ελέγχου Παιγνίων) έχει να δώσει σημάδι ζωής από τον Οκτώβριο και φυσικά οι εγχώριες εταιρίες (χτίζοντας το Casino DNA τους), δεν φείδονται διαφημιστικών προσφορών και μπαράζ από μπόνους για να δελεάσουν τους παραδοσιακούς παίκτες ενός τεχνικού παιχνιδιού (όπως είναι το στοίχημα) να δοκιμάσουν την τύχη τους στον αμιγή τζόγο των “virtuals”, καζίνο και φρουτάκια.
Στην Αγγλία τουλάχιστον, τηρούνται (όπως πάντα) τα προσχήματα και έχει ανοίξει ευρύτερη κουβέντα για το πώς θα προστατευτούν οι ευπαθείς ομάδες παικτών από τη μαρκετινίστικη ασυδοσία των μπουκ και έχει τεθεί ήδη επί τάπητος η πρόταση κατά τη διάρκεια της πανδημίας να τεθεί ταβάνι 50 λιρών στο ποσό που μπορεί να χάσει κάποιος παίκτης ενώ παραμένει ανοικτή (από την αρχή του έτους) η γενικότερη κουβέντα για οριζόντιο ανώτατο όριο στο ποσό που επιτρέπεται να καταθέσεις με πιστωτική κάρτα.
Αλλά μια στιγμή, μάλλον την αδίκησα την Ε.Ε.Ε.Π., γιατί μόλις ανακάλυψα και μια πρόσφατη ανάρτηση στην ιστοσελίδα της με τίτλο «Μέτρα προφύλαξης από τη διάδοση του (…) και αναπροσαρμογή ωρών εισόδου κοινού», αλλά δόξα τω Γιαραμπή, αναφερόταν απλά στο ότι «από την Πέμπτη 19/03/2020, οι ώρες υποδοχής του κοινού στην Υπηρεσία θα είναι 10:00 με 14:00 κατά τις εργάσιμες ημέρες»…
Παρακολουθώ παράλληλα τις δημοσιεύσεις πάνω στη φρενήρη κούρσα για την ανακάλυψη του εμβολίου που θα μας σώσει από τα ύστερα της παγκοσμιοποίησης και ειλικρινά απορώ, πώς δεν το έχουν βάλει ακόμη στο στοίχημα οι (κάτι σαν) στοιχηματικές εταιρίες για να πλαισιώσουν τα virtuals και τα casino “προϊόντα” τους: “Σε ποια χώρα θα ανακαλυφθεί το εμβόλιο”, “Ποια εταιρία θα το βγάλει στην αγορά” κοκ.
Αλλά για μια στιγμή, αποδεικνύεται πως είχα υποτιμήσει το «ξανθό γένος», καθώς τουλάχιστον δύο εταιρίες ρωσικών συμφερόντων, έχουν ενσωματώσει ειδική ενότητα στις ιστοσελίδες τους, αφιερωμένη σε στοιχήματα που αφορούν τον κορονοϊό, του στιλ «θα ανοίξει το Pornhub premium εγγραφές για το ρωσικό κοινό;» ή το αν τελικά «Θα ξεμείνει η Ρωσία από κωλόχαρτο;». O tempora o mores!
Η αλήθεια είναι ότι οι στοιχηματικές εταιρίες, ανέκαθεν προσπαθούσαν να προσφέρουν μη αθλητικά γεγονότα με κοινωνικοπολιτικό έρεισμα για λόγους PR, καθώς με αυτό τον τρόπο μπορούσαν να προσποριστούν ευρύτερη δημοσιότητα και καταχωρήσεις πέραν του περιχαρακωμένου μπλοκ των αθλητικών σελίδων. Το πρώτο μεγάλο μη αθλητικό γεγονός που προσφέρθηκε για στοιχηματισμό ήταν για την εκλογή αρχηγού του κόμματος των «Συντηρητικών» στην Αγγλία το 1963.
- «Είσαστε έτοιμοι να προσφέρετε στοίχημα για τα πάντα;» ήταν η ερώτηση στον Σίριλ Στάιν (αφεντικό των Ladbrokes) – «Οτιδήποτε αφορά τη ζωή, ναι.»
- «… Τον αριθμό των ανθρώπων που θα σκοτωθούν στο Βιετνάμ σε μια δεδομένη χρονική περίοδο ή το πλήθος των θανάτων κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας χολέρας;» – «Όχι, είπα ότι θα προσφέρουμε στοίχημα για οτιδήποτε αφορά τη ζωή».
Μην αποκαλείς ήρωες όσους δεν είχαν άλλη επιλογή
«Για μένα είναι λογική απόφαση το πρωτάθλημα να συνεχιστεί κανονικά, γιατί αυτή τη στιγμή ο κόσμος χρειάζεται κάτι θετικό, χρειάζεται να βλέπει τα ματς και όχι να σκέφτεται συνέχεια «κορονoϊός, κορονoϊός», γιατί αυτό στο τέλος θα σε γεμίσει στρες και θα σε τρελάνει» – Έλις Μπακάι, Αλβανός μεσοεπιθετικός της Ντιναμό Μπρεστ.
Το πρωτάθλημα Λευκορωσίας λοιπόν συνεχίζεται κανονικά και αυτό το ΠΣΚ διεξάγεται η 3η αγωνιστική, που ξαφνικά έχει αποκτήσει αξία τηλεοπτικού/στοιχηματικού φιλέτου με τηλεοπτικές μεταδώσεις σε πληθώρα χωρών και τζίρους τάξης μεγέθους Champions League. Από την άλλη παραμένει μια ιδιότυπη διοργάνωση με τις ομάδες να στηρίζονται σε καραβιές ξένων ποδοσφαιριστών (ιδιαίτερα από την Αφρική), όχι ακριβώς πρωτοκλασάτων, που δεν μπορείς να ξέρεις πώς αισθάνονται και κατά πόσο η ψυχολογική τους κατάσταση τους επιτρέπει να πιάσουν υψηλά στάνταρ απόδοσης.
Ο Μπακάι είπε επίσης πως οι συμπαίκτες του δεν παραπονέθηκαν σχετικά με την απόφαση της ομοσπονδίας να συνεχιστεί κανονικά το πρωτάθλημα, αλλά πρόσθεσε πως αν κάποιος δεν ήθελε να παίξει, προφανώς και θα αντιμετώπιζε μεγάλο πρόβλημα. Ο Κροάτης αριστερός μπακ Μπρούσιτς της Ντιναμό Μινσκ είναι λιγότερο διπλωματικός: «Μέσα στο γήπεδο είναι παράξενα και τα συναισθήματα ανάμεικτα. Από τη μία είμαστε ευχαριστημένοι που αγωνιζόμαστε, αλλά παράλληλα κανείς δεν θέλει να αρρωστήσει. Το έχουμε συνέχεια στο μυαλό μας και αυτό επηρεάζει τους πάντες.
Ο Βραζιλιάνος συμπαίκτης του Ντανίλο Σόουζα είναι πιο δηκτικός: «Η κατάσταση είναι απερίγραπτη, ενώ όλος ο πλανήτης έχει σταματήσει, εδώ όλα λειτουργούν κανονικά! Φοβάμαι πολύ, τόσο για μένα, όσο και για την οικογένεια μου. Δεν έχω καμιά διάθεση να αγωνιστώ. Όταν κάνω προπόνηση, αδειάζει κάπως το κεφάλι μου, αλλά στη συνέχεια πάμε για σάουνα καθ’ υπόδειξη του προέδρου της Δημοκρατίας (sic). Λέει πως για να νικήσεις τον ιό, πρέπει να πίνεις βότκα και να κάνεις σάουνα. Είναι τρελοί εδώ πέρα! (γέλια)».
Για τους ντόπιους παίκτες τα πράγματα είναι και δεν είναι διαφορετικά. «Για τους περισσότερους τα οδοιπορικά είναι περισσότερα από τον κανονικό μισθό τους (1000 δολάρια) και έτσι βασίζονται στον αριθμό συμμετοχών τους», αποκαλύπτει ένας παίκτης μικρομεσαίας ομάδας που για προφανείς λόγους διατηρεί την ανωνυμία του. «Αρκετοί εξάλλου δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα οικονομικά τους και συνήθως έχουν ξεμείνει από χρήματα την τελευταία βδομάδα του μήνα, για να μη μιλήσουμε και για το αλκοόλ. Όταν λοιπόν βρίσκεσαι σε μια τέτοια κατάσταση, κατεβαίνεις να παίξεις ασυζητητί, ακόμη κι αν παραμονεύει ο Χάροντας εκεί έξω…»
Προφήτης είναι αυτός που είναι τυφλός στις βεβαιότητες των πολλών
Στις σημιτικές γλώσσες, οι έννοιες πρόβλεψη και προφητεία εκφράζονται με την ίδια λέξη. Όποιος λοιπόν φαντάζεται πως εν μέσω πανδημίας και με όλους τους βαθμούς ελευθερίας που αυτό συνεπάγεται (ακόμη και για τη χώρα των τρελών που πίνουν βότκα και κάνουν σάουνα), θα τρέξει μοντέλα με expected goals, κατανομές poisson ή με οποιονδήποτε ορθόδοξο ή ανορθόδοξο τρόπο, αποκωδικοποιώντας τα πονταρίσματα στην Ασία, είτε υποκλέπτοντας τηλεφωνικές επικοινωνίες του γιου του προέδρου (sic) Λουκασένκο με τον Γιώργο Σαββίδη, θα προβεί σε αξιόπιστες προβλέψεις για την τρέχουσα (3η αγωνιστική) της Vysheyshaya Liga, καλύτερα να το ρίξει στις προφητείες ή στις εικονικές κυνοδρομίες, που εξάλλου είναι περίπου το ίδιο.
Υπάρχουν ήδη αποχρώσες ενδείξεις, ότι αυτό το Σαββατοκύριακο θα είναι το τελευταίο που θα παιχθεί μπάλα σε ευρωπαϊκό έδαφος (αν και οι Λευκορώσοι δεν θεωρούν τους εαυτούς τους Ευρωπαίους, αλλά Ρώσους), καθώς κλιμακώνονται οι πιέσεις να διακοπεί το πρωτάθλημα. Ήδη υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις για τη διεξαγωγή του αγώνα της Βίτεμπσκ, καθώς η πόλη έχει τεθεί σε ένα ιδιότυπο καθεστώς, αφού εκεί καταγράφηκε ο πρώτος θάνατος από τον κορονοϊό. Οι σύνδεσμοι φιλάθλων των περισσοτέρων ομάδων έχουν εξαγγείλει αποχή. Οι πολίτες έχουν αρχίσει από μόνοι τους να περιορίζουν τις μετακινήσεις τους, αφού έχουν εφοδιαστεί με τις βότκες τους. Ενώ και κάποιοι προπονητές, έχουν αρχίσει να δηλώνουν απερίφραστα πως φοβούνται.
Αν φοβούνται λοιπόν οι προπονητές και δεν έχουν το μυαλό στο κεφάλι τους οι παίκτες, φαντάσου πόσο παράλογο φαντάζει να μη φοβάσαι εσύ να ποντάρεις έστω και μισό σεντς, στη Σμολεβίτσι και τη Σλουσκ. Αντί λοιπόν να ξοδεύεσαι με προφητείες στα χωράφια του Σόλιγκορσκ ή να τρέχεις για αποστολές στη Νικαράγουα, άδραξε την ευκαιρία και ψάξε πραγματάκια, διάβασε τον Παίκτη του Ντοστογιέβσκη, άκου τα Podcast της Pinnacle, δες το Moneyball και αθλητικά ντοκιμαντέρ.
Θα πρότεινα λοιπόν ανεπιφύλακτα όλα τα βιβλία του Τάλεμπ, όπως επίσης το “Thinking fast and slow” του Kahneman και το “Squares & sharps, suckers & sharks” του Joseph Buchdahl.
Όσο για πρόσφατες παραγωγές, και μιας και στην Ελλάδα δεν υπάρχει καν στοιχειώδες αποτύπωμα της οπαδικής (και εν γένει αθλητικής) κουλτούρας στην 7η τέχνη (όχι βέβαια πως σε βιβλία, πλην των ετήσιων βίπερ του Σωτηρακόπουλου, πάμε καλύτερα – εξαίρεση το ‘Μια εποχή στο τσιμέντο’ του Ισοβίτη), το Ultras είναι must!
Από το Netflix πάντως η πιο γοητευτική σειρά είναι το περσινό “Losers”, με οκτώ ντοκιμαντέρ αφιερωμένα σε αθλητές που έχασαν μεγάλο παρολί στο 90΄. Από πιο κλασικά μου έρχονται πρόχειρα στο νου το “Looking for Eric” (Καντονά) και το κορυφαίο “The Croupier” με ατάκες για μια ζωή…
Βρισκόμαστε ακριβώς στη φάση που ο χρόνος είναι ο χειρότερος γιατρός και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι αυτό το λίγο που περνάει από το χέρι μας. Να προφυλάσσουμε τους γύρω μας, να στηρίξουμε αυτούς που είναι στην πρώτη γραμμή, ένα άγγιγμα ζεστό παραπάνω στους πιο κοντά, ένα τηλέφωνο έστω στους αποκλεισμένους. Να επαναπροσδιορίσουμε τα σημαντικά και να χαρτογραφήσουμε το πού δεν πρέπει να επιστρέψουμε όταν τελειώσει όλο αυτό…
ΥΓ. Αν υπήρχε «μικρομηκάδικο» φεστιβάλ με αθλητικά φιλμάκια, το εκπληκτικό φιλμάκι της Μπάτε Μπόρισοφ, που μοιάζει σαν Trainspotting γυρισμένο με κάδρα Ταρκόφσκι, δεν θα είχε αντίπαλο.