Κόντρας και Σαντινίστας. Ονόματα-έννοιες ταυτισμένες με τη Νικαράγουα. Και γνωστές για όσους είναι γεννημένοι τη δεκαετία 1970-80 και είχαν την τάση -πες το και βίτσιο- να διαβάζουν εφημερίδες ή να ακούν ειδήσεις από τα μικράτα τους. Ή, έστω, αναγκάζονταν να ακούν τα δελτία ΕΡΤ, ΥΕΝΕΔ (ΕΡΤ1- ΕΡΤ2 αργότερα) σε μία εποχή που ιδιωτική τηλεόραση δεν υπήρχε. Και το τηλεκοντρόλ δεν είχε… εφευρεθεί στην Ελλάδα. Ο δε έλεγχος της επιλογής καναλιών στην τηλεόραση; Αποκλειστικό δικαίωμα των γονιών τους.
Ξεφύγαμε. Με Κόντρας και Σαντινίστας ξεκινήσαμε. Και έχει και μπάλα η κουβέντα. Παίζεται και μπάλα στη Νικαράγουα – και στις αλάνες και στα γήπεδα!
Διώρυγα μόνο στον Παναμά ή μήπως όχι;
Η Νικαράγουα είναι η μεγαλύτερη χώρα της “κάτω” Kεντρικής Αμερικής. Μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών του ισθμού δηλαδή. Ευχή και κατάρα της; Η ύπαρξη της Λίμνης Νικαράγουα, μιας λίμνης περίπου 8,5 χιλ. τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η οποία δεν ορίζει μόνο τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Δεν αρδεύει και ποτίζει τον γειτονικό πληθυσμό, αλλά έχει ρόλο στην ιστορία. Στην πολιτικοκοινωνική συνέχεια της χώρας! Ο λόγος; Μονολεκτικά: Διώρυγα! Γιατί πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά τον Παναμά και το κανάλι του, η Νικαράγουα ήταν κορυφαία επιλογή για την ίδια δουλειά. Και η Λίμνη αποτελεί το κλειδί της υπόθεσης (ως ενδιάμεσος σταθμός και όχι μόνο).
Παρένθεση. Μέρος των παραπάνω ισχύουν και σήμερα, παρεμπιπτόντως. κινέζικα fund με επικεφαλής τον κροίσο Γουάνγκ Γινγκ έχουν κινήσει πρόσφατα τα νήματα για τη μελέτη διάνοιξης νέου καναλιού. Άλλωστε οι Κινέζοι είναι πια κυρίαρχοι εμπορικά και ο ΓαλλοΑμερικανοί, που έχουν ακόμα πόδι στο Κανάλι, όχι φίλα προσκείμενοι στον εξ Ανατολών γίγαντα.
Ξαναξεφύγαμε. Ας επιστρέψουμε στους Κόντρας και τους Σαντινίστας, λοιπόν. Άλλωστε οι Κινέζοι φέρονται να πάγωσαν τα σχέδια νέου Καναλιού στη Νικαράγουα, μετά το χρηματιστηριακό στραπάτσο του 2015-16. Και παρότι η Νικαραγουανή κυβέρνηση επιμένει πως θα προχωρήσει το σχέδιο, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα διαφανεί. Κλείνει η παρένθεση.
Ένας ακόμα «πόλεμος της μπανάνας»
Οι Αμερικανοί κατά πάγια τακτική τους -προσπαθούν να- πατούν πόδι όπου έχουν συμφέροντα. Η όπου μπορεί να δημιουργηθούν συμφέροντά τους. Και με το κανάλι του Παναμά υπό γαλλική κυριαρχία στις αρχές του 20ού αιώνα, η εναλλακτική της Νικαράγουας έφερε τον αμερικανικό παράγοντα στην περιοχή, στο πλαίσιο των “πολέμων της Μπανάνας”. Μικρής έκτασης πόλεμοι ή χρηματοδότηση συρράξεων από τις ΗΠΑ. Σε χώρες της κεντρικής Αμερικής με εδαφικές, εμπορικές, πετρελαϊκές ή αποικιακές βλέψεις.
Έτσι και στη Νικαράγουα. Πάτησαν πόδι και επέβαλαν κατοχή σε συνεργασία με το ντόπιο Συντηρητικό Κόμμα από το 1912 ως το 1933, με φανερό στόχο, κι όχι κρυφή στρατηγική, να εμποδίσουν κάθε άλλη χώρα από το να αναμιχθεί σε ενδεχόμενη κατασκευή καναλιού-διώρυγας Ειρηνικού-Ατλαντικού.
Το 1926, με τα 2/3 της 21 ετών ουσιαστικής αμερικανικής κατοχής συμπληρωμένα, ξέσπασε εμφύλιος στη Νικαράγουα. Από τις στάχτες του, δε, αναδύθηκε η ηγετική μορφή του Αουγκούστο Θέσαρ Σαντίνο, ηγέτη των Σοσιαλιστών Φιλελεύθερων. Και η ίδια η απελευθέρωση, η οποία ήρθε 6-7 έτη αργότερα, όταν η διακυβέρνηση Χούβερ στις ΗΠΑ διέταξε τη σταδιακή αποχώρηση των δυνάμεών τους. (Ουσιαστικά οι Αμερικανοί είχαν ήδη εξασφαλίσει προσβάσεις στο Κανάλι του Παναμά και δεν ήταν συμφέρον τους το μέτωπο στη Νικαράγουα.)
Οι Σαντινίστας και ο εμφύλιος
Οι επαναστατικές δυνάμεις υπό τον Σαντίνο, κατά την αμερικανική κατοχή, ονομάστηκαν προς τιμήν του Σαντινίστας (FSLN – Frente Sandinista de Liberation Nacional) και το 1979 συντάχθηκαν εκ νέου, κατά του Αναστάσιο “Τακίτο” Σομόζα αυτή τη φορά. Του τελευταίου της δυναστείας των Σομόζα, επικεφαλής της Εθνικής Φρουράς και δικτάτορα της Νικαράγουας από το 1967. Τον οποίο έριξαν από την εξουσία και εξόρισαν από τη χώρα (αργότερα δολοφονήθηκε από άγνωστους στην Παραγουάη).
Στα επόμενα χρόνια (1979-1984) οι Σαντινίστας κυβέρνησαν τη χώρα με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ανασυγκρότησης και ανακατεύθυνσης πόρων προς την Εκπαίδευση και τη Δημόσια Υγεία. Στήριξαν την Ισότητα των Φύλων, αλλά δέχτηκαν και δριμεία κριτική για παραβίαση δικαιωμάτων και καταπίεση σε φυλετικές ομάδες αυτοχθόνων. Κατηγορίες, για άλλους δικαιολογημένες, για κάποιους άλλους κατασκευασμένες, ώστε να δικαιολογείται έξωθεν επέμβαση.
Απάντηση CIA με Κόντρας και θαλάσσια ναρκοπέδια
Η οποία επέμβαση -πάλι από τις ΗΠΑ- αυτή τη φορά δεν ήρθε με επίσημο τρόπο και απόβαση/κατοχή/αποστολή στρατού, αλλά μέσω των διαύλων της CIA. Με οικονομική, υλικοτεχνική στήριξη και τεχνογνωσία σε γκρούπες ακροδεξιών αντιφρονούντων, τους Κόντρας. Αλλά και εμπάργκο και αποκλεισμό της χώρας με θαλάσσια ναρκοπέδια (!) στα λιμάνια της!
Αυτό που κατάφεραν οι Κόντρας τη δεκαετία του 1980 ήταν να συγκεντρώσουν γύρω τους όλα τα αντικυβερνητικά κινήματα. Η διαχείριση, όμως, των πόρων και της όποιας λαϊκής στήριξης από αντιφρονούντες (η αμερικανική προπαγάνδα έκανε τεράστια καμπάνια “νομιμοποίησης” των Κόντρας στη συνείδηση των Νικαραγουανών), ήταν τραγική. Προέβησαν σε αγριότητες άνευ προηγουμένου, βιασμούς, απαγωγές, βασανισμούς, επιθέσεις κατά πολιτικών στόχων και αμάχων σε φιλοκυβερνητικές γειτονιές, μάλιστα πολλές εξ αυτών με… δημοσιογραφική κάλυψη για να σκορπίσουν το φόβο στα λαϊκά στρώματα της χώρας!
Το αντι-Κόντρας μένος έφτασε και στις ΗΠΑ με τον πρόεδρο Ρόναλντ Ρέιγκαν να δέχεται δριμύ κατηγορώ από αντίπαλους και μη, ειδικά όταν αποκαλύφθηκε ότι οι Κόντρας με τη στήριξη της CIA δεν αγόραζε μόνο χρόνο για τον πόλεμο κατά των Σαντινίστας, αλλά και όπλα από τους βαρώνους ναρκωτικών, με αντάλλαγμα επίσης τη μεταφορά κοκαΐνης …στις ΗΠΑ (σκάνδαλο που κατήγγειλε και χειρίστηκε ο νεαρός τότε Τζον Κέρυ, αργότερα υπουργός εξωτερικών του Ομπάμα)!
Ορτέγκα: Από την εκλογική νίκη στις τρεις σερί ήττες
Στις εκλογές του 1984 οι Σαντινίστας κέρδισαν με επικεφαλής τον Ντανιέλ Ορτέγκα, αφού ο βασικός του αντίπαλος (Αρτούρο Κρουθ) αποσύρθηκε. Το αστείο ήταν πως τις “καταγγελίες” από τις ΗΠΑ για στημένες εκλογές ακολούθησαν οι αποκαλύψεις πως η απόσυρση της υποψηφιότητας έγινε από πίεση των ίδιων των αντιφρονούτων στη Νικαράγουα για να μην κερδίσουν τις εκλογές και …κοπεί η χρηματοροή από την Ουάσινγκτον!
Το 1990, πάντως, ο αντι-Σαντινίστας συνασπισμός κέρδισε τις εκλογές. Η χήρα του άλλοτε ηγέτη των Κόντρας Πέδρο Χοακίν Σαμόρο, η Βιολέτα Σαμόρο, έγινε η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος που εξελέγη δημοκρατικά στη Λατινική Αμερική. Τη διαδέχτηκε στις εκλογές του 1996 ο Αρνόλντο Αλεμάν (του Κόμματος Φιλελεύθερων, από κεντρώους πρώην μέλη των Σαντινίστας). Και τον Αλεμάν στις εκλογές του 2001 ο αντιπρόεδρός του, ο Ενρίκε Μπολάνος. Μετά, όμως, την κατηγορία (και καταδίκη το 2003) του Αλεμάν σε 20 χρόνια φυλακής για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος κ.λπ. η χώρα μπήκε σε νέα περιπέτεια. Ζητήθηκε παραίτηση του Μπολάνος από σύσσωμη την αντιπολίτευση που ήθελε έκπτωση του νέου προέδρου, πρωτοπαλίκαρου του καταδικασμένου Αλεμάν. Και τις χώρες της κεντρικής Αμερικής να στηρίζουν Μπολάνος κατόπιν πιέσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ!
Η επιστροφή Ορτέγκα για τρεις θητείες
Οι Σαντινίστας, πάντως, επέστρεψαν στη διακυβέρνηση το 2006. Ο Ορτέγκα πήρε τις εκλογές και κέρδισε τη δεύτερή του θητεία. Το 2011 επανεξελέγη για δεύτερη σερί φορά και τρίτη θητεία. Ενώ το 2016 πήρε την εντολή για τρίτη συνεχή θητεία με ποσοστό 72% (στην τέταρτή του φορά στο γραφείο συνολικά). Η τελευταία νίκη τους, πάντως, έτυχε της αμφισβήτησης των διεθνών οργανισμών που ήταν αποκλεισμένοι από την εκλογική διαδικασία. Εσωτερικά, πάντως, δεν αμφισβητήθηκε η νίκη του Ορτέγκα, άλλωστε ισχυρός αντίπαλος δεν υπήρχε.
Μόνο από το 2018 και μετά άρχισε να αναζωπυρώνεται ένα αντικυβερνητικό μέτωπο κατά της πολιτικής ηγεσίας των Σαντινίστας. Μάλιστα η κυβέρνηση Σαντινίστας του Ορτέγκα βάλλεται τόσο εξ αριστερών (για κεντρώες πολιτικές), όσο και εκ δεξιών. Για σοσιαλιστικές τακτικές, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται! Στις δε διαδηλώσεις, κεντρικό αίτημα η παραίτηση Ορτέγκα, κάτι που δεν φαίνεται πιθανό να συμβεί, εν όψει εκλογών το 2021.
Κλουμπ Ντεπορτίβο Γουόλτερ Φερέτι, η ομάδα της αστυνομίας
Έτσι, μετά από 1110+ λέξεις, αφού φρεσκάραμε με μία περίληψη το πολιτικοκοινωνικό Status Quo της Νικαράγουας, ας κλείσουμε με μπάλα. Να υπάρχει, λέτε, ομάδα που να τυγχάνει της αγάπης, της λατρείας της κυβερνητικής πτέρυγας στη Νικαράγουα; Ομάδα στενά συνδεδεμένη με τους Σαντινίστας; Ω, ναι! Υπάρχει και δεν είναι άλλη από την ‘Κλουμπ Ντεπορτίβο Γουόλτερ Φερέτι’.
Η Γουόλτερ Φερέτι ιδρύθηκε μόλις το 1984 και πήρε το όνομά της από τον άνθρωπο που οραματίστηκε ένα ποδοσφαιρικό κλαμπ ως αθλητική πτέρυγα της Αστυνομίας των Σαντινίστας, τον Γουόλτερ Φερέτι Φονσέκα. Το πρώτο της όνομα ήταν DGPS (Direccion General de la Policia Sandinista) και το 1985 έπιασε κορυφή στη β’ κατηγορία κερδίζοντας την παρθενική της συμμετοχή στην Πριμέρα Ντιβιζιόν.
Ο ιδρυτής Φερέτι σκοτώθηκε το 1988 σε τροχαίο και προς τιμήν του ο σύλλογος άλλαξε όνομα από DGPS σε Γουόλτερ Φερέτι το 1991. Τον πρώτο της τίτλο, δε, τον κατέκτησε λίγα χρόνια αργότερα, τη σεζόν 1997-98 με 1-0 επί της Μαστσάπα στον τελικό του πρωταθλήματος. Η Γουόλτερ Φερέτι έχει συνολικά κατακτήσει τέσσερις τίτλους (1997-98, 2000-01, 2014-15, Απερτούρα 2017).
Έφτασε στην πηγή, νερό δεν ήπιε (ακόμα)
Φέτος, το 2019-20 για την ακρίβεια, η Γουόλτερ Φερέτι έφτασε στην πηγή (πρωτιά στην Aπερτούρα με 33 βαθμούς έναντι 32 της Ντιριανχέν το Νοέμβριο) αλλά νερό δεν ήπιε, έχασε στα πλέι οφ ακόμα και την πρόκριση στον τελικό. Έτσι, στην Κλαουσούρα που τώρα τελειώνει, παίζει για να εξασφαλίσει το δικαίωμα της διεκδίκησης του τίτλου κι ενός εισιτηρίου στο CONCACAF League, εκκινώντας από τα πλέι οφ.
Έχοντας πια περάσει -από τα μονοπάτια της σκέψης του Καθηγητή Μυστήριου- ακτινογραφία τη Λευκορωσία και αφού φρεσκάραμε την επαναστατική γυμναστική μας με Νικαράγουα και Σαντινίστας – Κόντρας, τα μόνα …αντι-κοροναϊκά “γαλατικά χωριά” που μένουν να “διαβάσουμε” είναι το Τατζικιστάν και το Μπουρούντι. Επιφυλασσόμεθα;