Στο τεύχος της Παρασκευής του Match Money είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε τον Πρέσβη της Νορβηγίας στην Ελλάδα, κ. Γιορν Γιέλσταντ, σε μια ιδιαίτερη… ποδοσφαιροκουβέντα, στην οποία μεταξύ άλλων μας έδωσε και τα προγνωστικά του για τη σημερινή τελευταία αγωνιστική, καθώς και τις ευρωπαϊκές μάχες των νορβηγικών ομάδων την προσεχή Πέμπτη!
Και μην εκπλήσσεστε όσοι δεν έχετε διαβάσει την εφημερίδα, ο κ. Γιέλσταντ, εκτός από καθηγητής Ιστορίας και Μουσικής (με μεταπτυχιακά), πολιτικός και διπλωμάτης, είναι πρώην ποδοσφαιριστής, έχοντας αγωνιστεί με τη φανέλα της άλλοτε κραταιάς Λιν, κατόχου δύο πρωταθλημάτων και 8 κυπέλλων στη Νορβηγία. Αρα, καθόλου περαστικός από το χώρο!
Όσο περισσότερο μπορεί να μπει κανείς στην ψυχοσύνθεση ενός λαού, τόσο ευκολότερο είναι το έργο της αποκωδικοποίησης και του ποδοσφαίρου του. Κανόνας αυτό, παραδοχή χωρίς την οποία δεν μπορεί να κάνεις βήμα. Είναι απλό, όταν οι Ιταλοί θέλουν έναν βαθμό ο καθένας για να σωθούν. Ερχεται “Χ” το ματς. Όταν οι Ισπανοί θέλουν ήττα μιας ομάδας, πριμοδοτούν (φανερά ή όχι) τον αντίπαλο. Όταν οι Γερμανοί φτάνουν στο τέλος των πρωταθλημάτων, οι άμυνες “ξεσφίγγουν” και μπαίνουν πολλά γκολ. Όταν οι Βέλγοι παίζουν μπάλα, κοιτάζουν πόσα θα βάλουν όχι πόσα δεν θα δεχτούν. Αυτά όλα είναι τυχαία; Οχι. Είναι λογικά αποτελέσματα της μενταλιτέ κάθε λαού.
Κάθε χρόνο από Μάρτιο μέχρι Νοέμβριο, με έμφαση εκεί, κατά το θέρος, Μάιο με Αύγουστο, που οι μεγάλες λίγκες “κοιμούνται”, τα πονταρίσματά μας, το ενδιαφέρον μας, το ρεπορτάζ εστιάζεται στις βόρειες κυρίως λίγκες. Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, Ιρλανδία, Φινλανδία μεταξύ άλλων. Η Νορβηγία θεωρείται ένας από τις δυνατότερους καλοκαιρινούς ποδοσφαιρικούς και στοιχηματικούς προορισμούς, να μην κάνουμε μία προσπάθεια να εντρυφήσουμε στην μενταλιτέ του λαού της σκανδιναβικής χώρας;
Κι αυτή ακριβώς η σκέψη ήταν η αφορμή να προσεγγίσουμε τον Νορβηγό Πρέσβη κ. Γιορν Γιέλσταντ, καταλήγοντας σε μια συνέντευξη ποταμό.
«Περισσότερο ενδιαφέρεστε εσείς για την OBOS-ligaen από τους Νορβηγούς»
Λίγο ανάποδα ξεκίνησε η συνέντευξη. Με ερώτηση του Νορβηγού Πρέσβη. ο οποίος δικαίως είχε την απορία: «Γιατί μία ελληνική εφημερίδα ενδιαφέρεται τι συμβαίνει στο ποδόσφαιρο εκεί ψηλά στο Βορρά;».
Αφού εξηγήθηκε στον κ. Γιέλσταντ η …περίεργη ποδοσφαιρική-στοιχηματική κουλτούρα της πατρίδας μας και πώς φιλοξενείται το νορβηγικό ποδόσφαιρο με 2-4 σελίδες κάθε αγωνιστική, ξεκινήσαμε την κουβέντα μας, που αποδείχτηκε απολαυστική! Άλλωστε από την αρχή φρόντισε να το κάνει σαφές, αφού όταν του είπαμε για τα θερινά δισέλιδα της Β΄ Νορβηγίας (OBOS ligaen), ο Νορβηγός διπλωμάτης ξεκαθάρισε: «Ξέρετε, περισσότερο ασχολείστε εσείς με την OBOS ligaen από τους ίδιους τους Νορβηγούς»!
– Ποδόσφαιρο και πολιτική. Έννοιες ασύμβατες ή αλληλένδετες;
«Μπορεί κανείς να πει πως από όλα τα σπορ το ποδόσφαιρο θωρακίζεται από τις εκάστοτε εθνικές διαστάσεις που λαμβάνει. Είναι άκρως ενδεικτικό το πώς μια ομάδα παρατάσσεται με παίκτες που δείχνουν σε κάθε περίπτωση τη σύνθεση της εκάστοτε κοινωνίας. Δείτε ως παράδειγμα τη Γαλλία, το πώς μετανάστες ή παιδιά μεταναστών επιδεικνύουν μία εθνική ταύτιση με το λαό που εκπροσωπούν. Και μιλάμε για μία χώρα που έχει ταλανιστεί από τρομοκρατικές επιθέσεις και έχει δημιουργήσει μία εγρήγορση απέναντι σε άτομα προερχόμενα από συγκεκριμένες χώρας. Και παρά ταύτα είναι ενδιαφέρον να σημειώσει κανείς το πώς σε ένα τέτοιο υπόβαθρο η Γαλλια παρουσιάζει από αυτές ακριβώς τις τάξεις τα κορυφαία της ποδοσφαιρικά πρότζεκτ!
Σε κάθε περίπτωση μπορεί να διαχωριστεί η πολιτική από το ποδόσφαιρο, όταν καταστεί σαφές πως η κοινωνική συνοχή είναι το σπουδαίο σε όλο αυτό το πράγμα. Το ποδόσφαιρο το αποδεικνύει γεφυρώνοντας πολιτισμούς μέσω των παικτών που τους εκπροσωπούν και επιτυγχάνοντας την εκμετάλλευση των πόρων ανθρωπίνου δυναμικού περιορίζοντας τις εντάσεις στο απόλυτα ελάχιστο»
Αυτό το παραπάνω, να σημειώσουμε εμείς από την πλευρά μας, ισχύει σε εξίσου μεγάλο βαθμό και στη Νορβηγία! Ή μήπως δεν έχει παρατηρήσει κανείς το πόσο ιδανικά ενσωματώνει το νορβηγικό ποδόσφαιρο παίκτες από κάθε κουλτούρα. Από Φινλανδούς, Σουηδούς ή Ισλανδούς εμιγκρέδες μέχρι τους πιο γνώριμούς μας Μαροκινούς Ελαμπντελαουϊ ή Ολιουνούσι, τον Όλα Καμαρά με πατέρα από τη Σιέρα Λεόνε και τον γιο Πακιστανών γονέων Γκάιας Ζαχίντ! Απλά ιδανική ενσωμάτωση. Αυτό!
– Το χαρακτηριστικό, το “σήμα κατατεθέν” του νορβηγικού φουτμπόλ, ποιο είναι;
«Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για όλες τις ομάδες, τα κλαμπ έχουν το δικό τους στυλ συχνά και είναι δύσκολο να βρεθούν ομοιότητες. Όμως να σταθούμε σε ένα μάνατζερ που ήταν απόλυτα πετυχημένος, σημάδεψε το ποδόσφαιρό μας για πολλά χρόνια, ο Εγκιλ “Ντρίλο” Ολσεν, προπονητής επί χρόνια στις εθνικές ομάδες και τα μεγάλα κλαμπ της χώρας.
Κατάφερε να προκριθεί σε δύο Μουντιάλ ενώ ως τις μέρες του ποτέ δεν είχαμε κατορθώσει να το κάνουμε έστω μια φορά. και το πέτυχε με τίμια στρατηγική, εκμεταλλευόμενος ακριβώς ό,τι είχε. Δεν προσπάθησε να παίξει κάτι άλλο από αυτό που εκτίμησε πως μπορούσαν οι -καλοί είναι η αλήθεια- παίκτες του. Αμυνα. Πολύ τρέξιμο, κάλυψη χώρων και άμυνα. Απόλυτη συγκέντρωση στα μετόπισθεν, σπάσιμο της επίθεσης του αντίπαλου και ασταμάτητες αντεπιθέσεις με πατενταρισμένες από πριν κινήσεις, τίποτε τυχαίο. Ετσι, χωρίς τρομερής ποιότητας άτομα, εστιάζοντας στην άμυνα, έκανε ευκαιρίες, και ένα τέρμα συχνά αποδεικνυόταν αρκετό, αφού σπάνια δεχόταν γκολ η ομάδα, που κάπως έτσι έφτασε μέχρι και την 6η θέση της κατάταξης της ΦΙΦΑ, πάνω από μεγαθήρια του παγκοσμίου ποδοσφαίρου!
Αυτή τη φιλοσοφία την έχει πια ο Λάγκερμπακ, που ήταν στην Ισλανδία με θαυμάσια αποτελέσματα.
Τα τελευταία χρόνια, όμως, στην εθνική Νορβηγίας συμβαίνει κάτι ακατανόητο. Είχαμε παίκτες που έκαναν καριέρες σε μεγάλα κλαμπ της Ευρώπης στην Μπουντεσλίγκα, την Πρέμιερ Λιγκ κ.λπ., αλλά μεταξύ τους στην εθνική δεν δούλεψε ποτέ αυτό, δεν έπαιξαν σαν ομάδα».
– Τι ομάδα είστε, κ. Πρέσβη;
«Δεν μπορώ εύκολα να αποκαλυφθώ για το ποια ομάδα προτιμώ στην Ελλάδα, μπορεί να αποδεικνυόταν καταστροφικό (γέλια) λόγω του πάθους των Ελλήνων για την ομάδα τους. Μπορώ να πω όμως ότι μου αρέσουν πολύ η ΑΕΚ, ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός (γέλια).
Στη Νορβηγία δεν είμαι οπαδός κάποιας ομάδας, υποστηρίζω πάντα την ομάδα στην οποία αγωνίστηκα (σ.σ. τη Λιν) όμως υποβιβάστηκε για οικονομικούς λόγους.
Κοιτάξτε μάλιστα, εδώ υπάρχει και μια ομοιότητα με την Ελλάδα, όπου ο Ολυμπιακός έχει κυριαρχήσει. Και στη Νορβηγία το ίδιο έγινε με τη Ρόζενμποργκ. Μπορώ να πω λοιπόν πως χαίρομαι όταν αναδεικνύονται νέες δυνάμεις στο ποδόσφαιρο, όπως φέτος με την Μπραν, είχε 7 πόντους διαφορά, αλλά τελικά στο φινάλε την έχασε. Υπάρχει πάντα η Μόλντε με τον Σόλσκιερ και έχουμε και μια πολύ καλή ομάδα την…» (κόβει τον ειρμό, χαμογελάει και συνεχίζει)
«Το παράδειγμα της Σάρπσμποργκ»
«ΟΚ, εδώ θα πρέπει να σας πω μια ιστορία. Η οικογένεια της μητέρας μου προέρχεται από το Έστφολντ (σ.σ. περιοχή-επαρχία νοτιοανατολικά του Όσλο), περιοχή από όπου προέρχονται δύο ομάδες, η Φρέντρικσταντ και η Σάρπσμποργκ 08. Ε, λοιπόν, έχω μείνει άναυδος με την επιτυχία που έχει η Σάρπσμποργκ στα ευρωπαϊκά παιχνίδια.
Θυμάμαι όταν ο παππούς μου μου ζήτησε να πάμε πρώτη φορά στο γήπεδο να δούμε στο Όσλο την αγαπημένη του ομάδα τη Λιν, δεκαετία του 60, μεγάλη ομάδα η Λιν τότε, είχε έρθει ισόπαλη με την Μπαρτσελόνα! Θα αγωνιζόταν λοιπόν κόντρα στη Σάρπσμποργκ. Και ήταν το φαβορί βεβαίως. Όμως στο 25’ προηγήθηκε η Σάρπσμποργκ και ο παππούς μου σηκώθηκε και ζητωκραύγασε το γκολ της! Ο μόνος σε μία ολόκληρη κερκίδα. Και αισθάνθηκα ντροπή τότε σαν παιδί. Δεν ήταν όμως απλά ένας περίεργος, έλκυε την καταγωγή του από το Έστφολντ. Αυτή η ομάδα, η Σάρπσμποργκ, είναι ένα παράδειγμα, σαφές παράδειγμα προς μίμηση. Γράφουν ιστορία φέτος.
Αυτό είναι και ένα χαρακτηριστικό της εποχής στο ποδόσφαιρο. Έχουν μικρύνει οι αποστάσεις μεταξύ των μεσαίας δυναμικής ομάδων. Οι μεγάλες οκ, έχουν φτάσει πολύ ψηλά, αλλά χαμηλότερα πάντα υπάρχει το περιθώριο να ξεχωρίσει κανείς.
Σε κάθε περίπτωση, η Σάρπσμποργκ ήταν μία εξαιρετική ομάδα ανέκαθεν και μερικές δεκαετίες πριν είχαν και πραγματικά σπουδαίες προσωπικότητες. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 είχαν έναν παίκτη, κάτι σαν έμβλημα της ομάδας, τον Χάρυ Κιούρε (Harry Kure), νομίζω πως ήταν κοντά στο να θεωρηθεί αλκοολικός. Αλλά εκπληκτικός παίκτης, συνήθιζε να επιχειρεί και να καταφέρνει να σκοράρει απευθείας από κόρνερ. Και όταν το πετύχαινε ερχόταν μπροστά στην κερκίδα ανεξέλεγκτος, και φώναζε σαν αγρίμι “φέρτε μου σόδες” και ο κόσμος του έριχνε μπουκάλια να πιει, εκπληκτικές σκηνές!»
«Η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες»
«Δύο δεκαετίες πριν ήταν τρομερά δύσκολο να διαπρέψει ένας νεαρός νεαρός παίκτης. Οι ομάδες διαρκώς αγόραζαν παίκτες. Φυσικά όταν κάποιος ήταν εξαιρετικό ταλέντο πάντα τα κατάφερνε, αλλά οι πιθανότητες ήταν λιγοστές για το μέσο όρο των νεαρών παιδιών. Τώρα έχουν την ευκαιρία πολύ περισσότερο να δείξουν τις ικανότητές τους και αυτή είναι μια -τηρουμένων των αναλογιών και της σχετικότητας βεβαίως- διαφορά με άλλα μεγάλα πρωταθλήματα.
Στη Νορβηγία μπορεί κανείς να δει νεαρά παιδιά να παίζουν και να τα παρακολουθεί, γιατί όχι, να φτάνουν στα επίπεδα που απαιτούνται για διεθνή καριέρα. Και αυτό τελικά είναι κάτι που το χαίρομαι μέσα από την καρδιά μου. Αυτός είναι εντέλει ένας δρόμος, μια εποικοδομητική στρατηγική για όλα τα κλαμπ, να κοιτάζουν πάντα τη δική τους πηγή προέλευσης ταλέντου, τις υποδομές!»
«Υψηλές προσδοκίες»
«Οι Νορβηγοί έχουν προσδοκίες για τις ομάδες μας, κυρίως ενθυμούμενοι τις επιτυχίες των 90s της Ρόζενμποργκ, όταν για το Τσάμπιονς Λιγκ κέρδιζε στο Τρόντχαϊμ ακόμα και ομάδες όπως η Ρεαλ, όμως οι παίκτες δεν έχουν πια την ίδια ποιότητα και φυσικά πρέπει να θυμηθούμε πως στη δεκαετία του ’90 τα χρήματα ήταν πολλά και μπορούσε κάθε ομάδα να κρατάει παίκτες να ενισχύεται, να μην πουλάει ό,τι καλύτερο έχει. Τώρα πια αυτό δεν ισχύει, είναι τρελό πώς το ποδόσφαιρο εμπορευματοποιήθηκε, αλλά η κρίση έχει δημιουργήσει τρομερό πρόβλημα στις μικρότερου βεληνεκούς ομάδες. Δεν επενδύουν σε αυτές πια οι εταιρείες, η βιομηχανία του ποδοσφαίρου, έτσι ο ανταγωνισμός και η ψαλίδα ανοίγουν επί τα χείρω γι αυτές.
Θυμάμαι παλιότερα παιχνίδι-ντέρμπι μεταξύ Λιν και Βαλερένγκα να συγκεντρώνει 20.000 και 25.000 κόσμου στην εξέδρα. Τώρα αυτό είναι Ιστορία, οριστικά και αμετάκλητα. Ακόμα και η Ρόζενμποργκ και η Μπραν, τα δύο κλαμπ που έχουν τη μεγαλύτερη βάση οπαδών, δεν μπορούν να συγκεντρώσουν τέτοιους αριθμούς παρά σε ελάχιστα ματς κάθε χρόνο».
To νορβηγικό ποδοσφαιρικό World Party
Στο φινάλε της κουβέντας μας, αποκαλύφθηκε κάτι ακόμα. Ένας επιπλέον λόγος, σε τελική ανάλυση, που οι Νορβηγοί ανακαλύπτουν έγκαιρα και εκμεταλλεύονται στο έπακρο το ταλέντο που προέρχεται από όλα τα μήκη και πλάτη του γλόμπου.
«Μια ετήσια γιορτή του ποδοσφαίρου για παιδιά ως 19 ετών, ομάδες αγοριών, κοριτσιών, ακόμα και μεικτές που προέρχονται από όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, συγκεντρώνονται στη Νορβηγία και παίζουν μπάλα για μία εβδομάδα στον απόλυτο παράδεισο του ποδοσφαίρου υποδομών! Όχι 5-10 ομάδες. Οχι. Δεκάδες, εκατοντάδες. Από το Norway Cup έχουν περάσει χιλιάδες ομάδες και το 2016 που ήταν η χρονιά των ρεκόρ συμμετείχαν 2.199 ομάδες, παίχτηκαν 6.000 παιχνίδια!»
Ο κ. Γιέλσταντ, επιπλέον, σημειώνει πως: «Στην εποχή μου μόνο στην πλευρά του Όσλο που κατοικούσα είχαμε μερικές δεκάδες ποδοσφαιρικά γήπεδα. Κάθε παιδί, αγόρι ή κορίτσι, μπορούσε να παίξει ποδόσφαιρο. Κάπως έτσι, το ξέρετε φαντάζομαι, έχουμε καταφέρει να παρουσιάζουμε και μια από τις κορυφαίες ομάδες του κόσμου στις γυναίκες».
Το ξέρουμε κ. Πρέσβη, τίποτε, ποτέ, δεν είναι τυχαίο…
